แพทย์อาสาสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี

แพทย์อาสาสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี

สมเด็จพระศรีทราบรมราชชนนีทรงดำริว่าราษฎรซึ่งอยู่ในท้องที่กันดารและห่างไกลยังไม่ได้รับบริการสาธารณสุขโดยทั่วถึงประกอบกับมีแพทย์พยาบาลที่พร้อมจะช่วยเหลือเพื่อนร่วมชาติอยู่เป็นจำนวนไม่น้อยจึงทรงก่อตั้งมูลนิธิแพทย์อาสาขึ้นตั้งแต่ปี พ.ศ. 2512 โดยมีวัตถุประสงค์ที่จะรวบรวมแพทย์เจ้าหน้าที่สาธารณสุขและผู้ที่สนใจอาสาสมัครออกไปช่วยรักษาพยาบาลราษฎรที่อยู่ในถิ่นทุรกันดารห่างไกลที่ขาดแคลนแพทย์โดยไม่คิดมูลค่า และไม่จำกัดว่าจะเป็นคนชาติใดภาษาใด และใน พ.ศ. ๒๕๒๓ มีอาสาสมัครซึ่งประกอบด้วยแพทย์ทันตแพทย์เภสัชกร พยาบาล พนักงานอนามัย ทันตอนามัย พยาบาลและอาสาสมัคร อื่น ๆ รวมทั้งสิ้นกว่า 14,000 คน ปฏิบัติงานอยู่ใน 45 จังหวัดเฉพาะวันเสาร์ วันอาทิตย์และวันหยุดราชการโดยคณะกรรมการและอาสาสมัครทุกคนไม่ขอรับเบี้ยประชุมหรือเงินเดือนการออกปฏิบัติงานบางครั้งต้องอาศัยเฮลิคอปเตอร์ของหน่วยราชการที่มีฐานบินอยู่ใกล้เคียงเป็นพาหนะในกรณีที่พบผู้ป่วยหนักจะนำส่งโรงพยาบาลและให้การรักษาในฐานะผู้ป่วยในพระอุปถัมภ์

เมื่อ พ.ศ. 2515 พระองค์ทรงเริ่มทดลองใช้วิทยุสื่อสารในการรักษาพยาบาลผู้ป่วยในห้องที่ที่ไม่มีแพทย์อยู่ประจำตามแบบอย่างที่มีมาในประเทศออสเตรเลียและเรียกโครงการนี้ว่า "โครงการแพทย์อาสาทางอากาศ" ด้วยวิธีนี้ผู้ป่วยไม่ต้องเสียเงินค่าเดินทางเข้าไปในตัวจังหวัดเพราะเจ้าหน้าที่สามารถติดต่อปรึกษาวิธีการรักษาพยาบาลจากแพทย์ได้โดยทางวิทยุซึ่งปรากฏว่าได้ผลดีและใน พ.ศ. 2524 มีการดำเนินการอยู่ใน 25 จังหวัด มีสถานีรักษาทั้งสิ้น 291 สถานี

ด้วยพระมหากรุณาธิคุณของสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนีทำให้ประชาชนในถิ่นทุรกันดารและห่างไกลได้รับการรักษาพยาบาลโดยหน่วยแพทย์เคลื่อนที่เพิ่มมากขึ้นนอกจากนี้ทางกระทรวงสาธารณสุขได้สนองพระราชดำรินี้โดยการเร่งรัดจัดให้มีหน่วยแพทย์เคลื่อนที่ออกปฏิบัติงานในท้องที่กันดารและห่างไกลที่ยังขาดแพทย์และได้จัดให้มีโครงการรักษาพยาบาลทางอากาศเพิ่มขึ้นโดยใช้ข่ายวิทยุสื่อสารที่อยู่ในจังหวัดต่าง ๆ เพื่อขยายงานทางด้านการรักษาพยาบาลทางอากาศให้กว้างขวางยิ่งขึ้น